W cywilizowanym mieście, gdy dysponujemy nowoczesnym telefonem komórkowym, jesteśmy w stanie odpowiedzieć na wiele pytań, takich jak: która godzina, gdzie jestem, jaka jest data, w którą stronę ruszyć na północ. Ponadto połączenie z Internetem umożliwia sprawdzenie pogody, sprawdzić które szlaki są zamknięte powodu zagrożenia lawinowego, oraz mnóstwo innych rzeczy. Prawdziwa zabawa zacznie się dopiero w chwili, kiedy będziemy zdani wyłącznie na siebie. Czy Ty również podjąłbyś ryzyko wyjścia w kilkudniową wyprawę bez swojego telefonu, nawigacji, a także żadnego innego urządzenia elektronicznego.
a) orientacja w terenie
W poprzednich częściach poruszono temat czytania mapy. Czasami jednak jesteśmy skazani na orientację w terenie nawet bez użycia mapy. Tutaj zapoznasz się z kilkoma wskazówkami, które możesz przetestować w każdej wolnej chwili. Nie musisz się specjalnie znaleźć w surowych warunkach, żeby móc je sprawdzić na własnej skórze.
Nawigacja pozwoli Ci znaleźć kierunek, który chcesz lub powinieneś obrać. Przykładowo mniej więcej wiesz w jakim regionie się znajdujesz, lub skąd przyszedłeś. I wiesz, że w kierunku północnym powinieneś się udać do najbliższego miasta, natomiast zmierzając na południe, będziesz się od niego coraz bardziej oddalać.
Kierunki świata najłatwiej jest zweryfikować dzięki obserwacji Słońca. Gdy oceniamy kierunki podczas Wschodu Słońca, to logicznie zauważymy, iż po naszej lewej stronie jest Północ, po prawej Południe, a za nami (stojąc przodem do Słońca), jest Zachód.
Sytuacja może się nieco z pozoru skomplikować, gdy będziemy chcieli ocenić kierunek według Słońca, gdy będzie ono znajdowało się nad nami. Metoda wymaga nieco czasu, ale pozwala w miarę precyzyjnie określić kierunki świata. Potrzebny będzie około metrowy prosty kij (im dłuższy, tym lepiej), a także dwa malutkie kamyki. Wbijając kij pionowo do podłoża obserwujemy, w którą stronę pada jego cień. Na końcu cienia kładziemy jeden kamyk i czekamy około 20 minut, aż cień się przesunie. Po upływie tego czasu kładziemy drugi kamyk na końcu nowo utworzonego cienia. Jeśli połączymy dwa kamyki w jedną linię, to kierunek, w którym „wędruje” cień, będzie wskazywał zachód.
No dobrze, a co jeśli szukamy kierunku w nocy? Prawdziwa szkoła przetrwania na szczęście i wzięła takie okoliczności, gdy będziemy zmuszeni poszukać odpowiedniego kierunku, gdy na niebie zamiast słońca pojawią się gwiazdy. Najprostszą metodą będzie wyszukanie Wielkiego Wozu, a następnie Gwiazdy Polarnej. Jak to zrobić? Na pewno nie będziesz miał większego problemu ze znalezieniem Wielkiego Wozu. Jest to najbardziej widoczna część Wielkiej Niedźwiedzicy. Wielki Wóz tworzy siedem gwiazd, z czego trzy formują się w tak zwany dyszel. Kolejnym krokiem będzie zmierzenie odległości między gwiazdami Dubhe i Merak. Spokojnie! Po pierwsze te gwiazdy znajdują się na samym końcu Wielkiego Wozu (przeciwna strona niż dyszel), a po drugie chodzi o oszacowanie między nimi odległości. Nie musisz tego robić przy pomocy linijki lub specjalnych wyliczeń. Następnie powiększ tą odległość pięciokrotnie i zaczynając od Dubhe przesuń się kierunku wskazywanym linią utworzoną przez gwiazdy Dubhe-Merak. Trafimy w na Gwiazdę Polarną wskazującą nam Północ. Jest to gwiazda, która nie zmienia swojego położenia, więc nie musimy się obawiać błędnych obliczeń.
Ponadto zapamiętaj, że najjaśniejszą gwiazdę jaką widzisz, nie powinieneś mylić z poszukiwaną przez Ciebie Gwiazdą Polarną. Ponieważ najjaśniej na naszym niebie świeci Syriusz.
Kierunki świata bez problemu powinieneś określić przypatrując się przyrodzie. Już w szkole podstawowej dzieci na lekcjach przyrody, czy niegdyś geografii uczyły się rozpoznawać kierunek północny po mchu porastającym drzewa lub innych symptomach. Chociaż dużo osób nauczyło się twierdzić iż mech porasta północną część drzewa lub kamienia, to warto wziąć poprawkę na to, że jest to dość ogólne, wręcz podstawowe stwierdzenie. Mech będzie rósł po stronie wiatru. Czyli jeśli znajdujemy się a terenach, gdzie przeważają wiatry Północno-Zachodnie, dobrze jest sprawdzić kierunek w oparciu o wygląd drzew (południowa część korony jest bardziej rozwinięta) lub po wyglądzie mrowiska (północna część będzie bardziej stroma od południowej).
b) Określanie godziny
Żeby oszacować godzinę, nie trzeba wcale sięgać po zegarek. Można to zrobić na co najmniej trzy sposoby. Wszystkie będą dotyczyły jednak określenia godzin od wczesnego poranka do późnego popołudnia.
Zegar Kwiatowy
Twórcą zegara kwiatowego był Karol Linneusz. Dzięki jego obserwacjom wiemy, że niektóre gatunki kwiatów „otwierają” się o określonych godzinach. Czyli o tej samej porze dnia, kiedy „uznają”, że trafiła do nich wystarczająca ilość promieni. Chodzi tutaj o kąt padania promieni słonecznych. Zegar kwiatowy wg Linneusza prezentuje się następująco:
1:00 – Jastrzębiec kosmaczek
2:00 – Kurzyślad polny – oprócz tego, że kwiat otwiera się rano, to jeszcze jego pojawienie się może być zwiastunem dobrej pogody
3:00 – Pajęcznica liliowata
4:00 – Dziwaczek Jalapa – wyróżnia się tym, że praktycznie przez cały sezon otwierają się wieczorem i gdy jest pochmurno. Pod koniec sezonu otwierają się również w ciągu dnia.
5:00 – Wiesiołek dwuletni
6:00 – Grzybień biały
7:00 – Dziurawiec pospolity
8:00 – Centuria zwyczajna
9:00 – Goździk kartuzek
10:00 – Przypołudnik, określany również jako Dorotka.
11:00 – Lilia Tygrysia
12:00 – Nagietek Lekarski – Kwiat ten również może wskazywać na pogodę bez deszczu, jeśli zaobserwujemy jego płatki rozchylone poziomo już przed godziną dziewiątą rano.
Zegar słoneczny na dłoni
Ta z pozoru trudna metoda pozwoli nam oszacować czas od wschodu do zachodu słońca. Jeśli jest jeszcze przed południem, to należy lewą dłoń poziomo ułożyć w kierunku zachodnim, tak aby wewnętrzna strona dłoni znajdowała się na górze. Między kciuk a resztę dłoni wkładamy cieniutki patyczek nachylony do płaszczyzny pod kątem około 50 stopni. Wtedy cień padający z patyczka będzie nam wskazywał godziny:
5:00 – palec wskazujący
6:00 – palec środkowy
7:00 – palec serdeczny
8:00 – czubek małego palca
9:00 – środek małego palca
10:00 – dół małego palca
11:00 – niewiele poniżej małego palca
12:00 – cień znajduje się dokładnie pod patyczkiem wskazującym północ.
W godzinach popołudniowych, czyli po godzinie 12:00 czas będziemy określać na prawej dłoni wyciągniętej w kierunku wschodnim. Znowu pod kciuk kładziemy patyczek nachylony do wewnętrznej strony dłoni pod kątem 50 stopni, i tak aby wskazywał on kierunek północny.
I tak kolejno możemy wyznaczać godziny według padającego cienia:
12:00 – cień znajdujący się bezpośrednio pod patyczkiem
13:00 – niewiele poniżej małego palca
14:00 – dół małego palca
15:00 – środek małego palca
16:00 – czubek małego palca
17:00 – palec serdeczny
18:00 – palec środkowy
19:00 – palec wskazujący
Śpiewptaków – naturalny budzik
Chcesz się obudzić w lesie nie nastawiając budzika? Wybierz sobie godzinę, a następnie wsłuchuj się w śpiew wybranych gatunków ptaków:
4:00 – 5:00 – rudzik
5:00 – 6:00 – skowronek polny
5:00 – 6:00 – kos i dzięcioł
6:00 – 7:00 – szpak
6:00 – 7:00 – wróbel i dzwoniec
Dodaj komentarz