Przegląd wybranych aplikacji do przesyłanie plików używających protokołu FTP

Zgodnie z zapowiedzią jaka podałem przy poprzednim moim artykule opisującym przeglądarki stron WWW na komputery ATARI, zapraszam do kolejnej lektury z cyklu Internet a ATARI. Tym razem chciałbym przyjrzeć się i opisać podstawowe aplikacje służące do przesyłania plików używając protokołu FTP pomiędzy komputerami PC <-> Atari oraz Atari <-> Atari oraz skróconego opisu konfiguracji takich programów. FTP, protokół transferu plików (ang. File Transfer Protokół) protokół komunikacyjny typu klient-serwer wykorzystujący protokół TCPIP, umożliwiający dwukierunkowy transfer plików w układzie serwer FTP –  klient FTP.

Jeśli już mamy dostęp do Internetu (opis znajdziecie w jednym z moich wcześniejszych artykułów) czas przystąpić do instalacji odpowiedniego oprogramowania. W chwili obecnej najlepszymi jak dla mnie klientami FTP na duże Atari jest aFTP w wersji 1.55b dostępny zarówno dla protokołu STinG-a, MiNTNetu i Magic-a oraz według mnie najlepszego w chwili obecnej klienta FTP, a co najważniejszy ciągle rozwijanego autorstwa Pierre TonThat (autor kilku interesujących jeszcze aplikacji dla komputerów ATARI), a mianowicie programu o nazwie Litchi w najnowszej wersji 1.3H z dnia 4 lutego 2019 roku czyli dosłownie z przed miesiąca a do pobrania jest na stronie autora https://ptonthat.fr/litchi/.

W przypadku tego oprogramowania należy użyć dla systemu MiNT i Magic podłączonego już i skonfigurowanego do sieci odpowiedniej nakładki Gluestik. Po jej zainstalowaniu przejdźmy do konfiguracji obu programów i opisania ich jak pobierać wybrane pliki lokalnie z komputera PC lub z innego komputera Atari. Na początek opiszę, jak pobierać pliki z komputera typu PC. Na początek na komputerze PC musimy zainstalować odpowiedni programik, który będzie służył jako serwer FTP. Ze swej strony mogę polecić bardzo prosty w obsłudze program o nazwie CesarFTP, nie będę się tutaj rozpisywać jak go konfigurować, bo nie jest to celem tego artykułu, a w Internecie bez większych problemów można znaleźć opis tego programu. Po prawidłowym zainstalowaniu i skonfigurowaniu, udostępniamy katalog, który będzie widoczny po zalogowaniu się z innego komputera np. z Atari. Teraz możemy już uruchomić odpowiedniego klienta na naszej maszynie, na początek opisze program aFTP. Po uruchomieniu z menu Server wybieramy zakładkę „Hotlist” następnie wciskamy „New” i wpisujemy w polu FTP:// numer IP jaki ma nasz PC, w moim przypadku był to numer IP 192.168.1.12 (Rys. 1) zaznaczamy opcje logowania się jako anonymous oraz tryb pracy pasywny naciskamy „Apply”, możemy również zapisać te ustawienia wybierając menu „Setup” oraz zakładkę „Save”.

Następnym krokiem wybieramy przycisk „Connect”, aby połączyć się lokalnie z wybranym komputerem PC. Zalogujemy się więc do udostępnionego uprzednio na serwerze FTP katalogu, następnie na Atari dla systemu wielozadaniowego MiNT lub Magic wybieramy partycję i katalog do którego chcemy pobrać wybrany plik lub pliki korzystając z funkcji przeciągnij i upuść (ang. Drag and Drop) no i w zależności od wielkości pliku po chwili będziemy mieli wybrane pliki już na naszym Atari (pojawi się odpowiednie okienko) z paskiem pobierania plików (Rys. 2).

Jeżeli używamy programu w TOS-ie to do pobierania lub wysyłania pliku służą w menu „Commands” odpowiednie zakładki „Get Files” (pobierz pliki), lub „Send Files” (wyślij pliki). W przypadku pobierania całych katalogów należy w menu „Setup” w zakładce „Path” zaznaczyć opcję „Enable DIR cache” oraz wybrać katalog do, którego będą pobierane wybrane pliki, domyślnie jest to C:\CLIPBRD.

Drugim programem, który chciałem opisać w niniejszym artykule jest wspomniany już wyżej program o nazwie Litchi. Podobnie jak w przypadku programu aFTP, możemy wprowadzić odpowiednie adresy IP wszystkich naszych komputerów, które mamy w sieci lokalnej (Rys. 3).

W menu Windows w zakładce „URLs” pojawi się okienko, w którym to możemy wpisać adresy IP oraz odpowiednią nazwę naszego serwera/komputera wybierając podobnie, jak poprzednio tryb pracy pasywny oraz logowania się np. jako „anonymous” oraz z menu „Options” w zakładce „Save” zapisać te ustawienia, w tej chwili możemy zalogować się na wybrany komputer wybierając z menu „Windows” zakładkę „Remote” co spowoduje pojawienie się odpowiedniego okna, gdzie wybieramy nazwę komputera (serwera), na którym się logujemy. Tutaj podobnie jak w programie aFTP otwieramy wybrany katalog na partycji komputera Atari, gdzie chcemy zapisać wybrane pliki ewentualnie wywołujemy opcję „Local” i postępujemy tak samo używając funkcji „Drag and Drop”. Po wykonaniu takiej operacji pokazuje się nam okno z paskiem postępu przy pobieraniu plików (Rys. 4).

Opisane powyżej programy typu klienci FTP pozwalają przesyłać wybrane pliki z jednego komputera na drugi. Inaczej wygląda sytuacja, jeśli chcemy pobrać plik z komputera Atari na PC lub z Atari na Atari. W takiej sytuacji należy uruchomić i odpowiednio skonfigurować serwer FTP na Atari. Do tego celu możemy użyć programu typu freeware o nazwie FTPServer w wersji 1.09b (odpowiednią wersję można znaleźć w Internecie w zależności od systemu będzie to MiNTNet albo STinG). Wystarczy go uruchomić bezpośrednio z pulpitu albo automatycznie przy starcie systemu przy wcześniejszym go skonfigurowaniu. Do tego celu należy w dowolnym prostym edytorze tekstu np. QED wczytać plik znajdujący w tym samym miejscu o nazwie ftpusers, w którym to pliku wpisujemy odpowiednią ścieżkę np. anonymous * l:\Upload 3

gdzie:

anonymous – nazwa użytkownika

* – hasło dla tego użytkownika (gwiazdka oznacza brak hasła) lub wpisujemy wybrane hasło, które następnie po wykonaniu z menu „Options” zakładki „Generate Passwords” spowoduje zakodowanie tego hasła.

l:\Upload – katalog do którego zalogujemy się z innego komputera

3 – odpowiednie uprawnienia.

Dokładny opis tego programu można znaleźć w pliku o nazwie ftp_serv.hyp.

Na sam koniec aby nie czuli się pokrzywdzeni użytkownicy mniej wydajnych/wypasionych komputerów ATARI serii ST/STE z mniejszą ilością pamięci RAM na pokładzie pracujący tylko i wyłącznie przy wykorzystaniu systemu operacyjnego TOS, chciałbym opisać także dwa inne, lecz bardzo ciekawe i warte odnotowania programy do przesyłania plików.

Pierwszym z takich programów jest dość już stary program o nazwie NEWSIE w wersji 0.961, mówiąc bardziej precyzyjnie jest to program który, zawiera wbudowany w sobie program do przesyłania plików jak i również ma wbudowanego klienta poczty elektronicznej. oraz czytnika grup dyskusyjnych.  Zaletą tego programu jest jak wynika z dokumentacji bardzo niewielkie wymagania sprzętowe, można przeczytać, że działa już prawidłowo na komputerze ST z 1 MB pamięci operacyjnej bez twardego dysku, zatem działa w systemie operacyjnym TOS z zainstalowanym stosem STING (o konfiguracji samego programu można znaleźć w Internecie lub w poprzednim moim artykule).

Rysunek 5 przedstawia uruchomiony program NEWSIE z dwoma oknami w jednym z nich widać spis plików po zalogowaniu się do wybranego serwera FTP z sieci zewnętrznej lub z komputera zainstalowanego wewnątrz domowej sieci internetowej po wybraniu opcji  z menu FTP oraz „Select Server”.  Po zalogowaniu się mamy możliwość pobierania pliku („Get files”) lub wysyłania wybranego pliku („Put Files”) dostępnego po naciśnięciu prawego klawisza myszy lub bezpośrednio z menu rozwijanego, a sam proces pobierania przedstawiony jest na rys. 6.

Drugim program, na który zwrócę uwagę w końcowej części tego artykułu jest program o nazwie DRACONIS FTP wersja 2.0. Jest to jeden z programów wchodzących w skład całego pakietu internetowego o nazwie DRACONIS przeznaczony dla komputerów Atari ST i wyższych (jeden z programów opisałem poprzednio przy charakteryzacji przeglądarek WWW mowa o programie The Light of Adamas).

Pakiet ten przez wiele lat był on dla użytkowników komputerów 16 bitowych mało użyteczne, ze względu na rozbudowane możliwości oraz własny specyficzny stos TCP/IP lub inaczej pisząc istniała jedynie możliwość łączenie się z Internetem przy pomocy modemu. Sytuacja ta zmieniała się jednak z czasem przy rozwijaniu systemu operacyjnego MiNT wraz z wbudowanym wewnątrz dystrybucji emulatorem o nazwie (MGW.PRG), to natomiast wprowadzało ograniczenie co do możliwości sprzętowych o czym pisałem już wielokrotnie. Sytuacja diametralnie zmieniła się na korzyść użytkowników komputerów 16 bitowych po pojawieniu się emulatora tego stosu o nazwie DRAC_EMU.STX dla stosu STING-a. Jednak dokładnej daty kiedy wyżej wspomniany emulator ujrzał światło dzienne nie znalazłem. Sam osobiście trafiłem na niego całkiem niedawno, poprzez to, że używałem go o wiele wcześniej i ceniłem od razu podjąłem próbę ponownego zainstalowania go na komputerach w oparciu o system TOS. Sama instalacja jest bardzo prosta wystarcza do katalogu w którym  mamy zainstalowanego Sting-a wrzucić plik o tej nazwie i zrestartować komputer. Zaleta całego pakietu jest jednak dużo funkcjonalność i przejrzystość, a wygląd samego ekranu startowego po zalogowaniu się na wybrany serwer przedstawia zrzut ekranu na rys. 7. Jak widać ma on wygląd bardzo współczesnego  menadżera plików np. KK Commander, wystarczy zaznaczyć wybrany plik i nacisnąć strzałki pobierania lub wysyłania pliku a sam proces w sposób przejrzysty pobierania lub wysyłania pliku jest przedstawiony na rys. 8.

Opisane w tym artykule w sumie cztery programy to nie jedyne, istnieją jeszcze o wiele prostsze bez zewnętrznego „interfejsu” korzystając z wiersza poleceń lub wydawanych z linii komend. Można powiedzieć, że wszystko to zależy od potencjalnego użytkownika, wewnętrznych upodobań jak i posiadanego sprzętu, można zauważyć i znaleźć proste lecz w miarę czytelne aplikacje dla użytkowników zwykłego ST/STE, nawet bez twardego dysku jak i dla bardziej zaawansowanych począwszy od MEGA ST/STE na Atari Falcon z zewnętrznymi akceleratorami kończąc. Ja osobiście polecam LITCHI, ze względu na to że program ten jest obecnie jedynym, który jest ciągle rozwijany. Wszelkie pytania, uwagi proszę kierować bezpośrednio na mój adres e-mail: kroll@atarifan.pl

Piotr „Kroll” Mietniowski