Miejska Biblioteka Publiczna w Łapach została otwarta w dniu 16 stycznia 1949 r. Była własnością Zarządu Miejskiego i posiadała charakter powszechny, samorządowy. W Inspektoracie Szkolnym zarejestrowano placówkę 18 czerwca 1949 r. Zajmowała pomieszczenie o powierzchni 21 m2. Zaopatrzona była wówczas w : 481 książek pochodzących z przydziału Ministerstwa Oświaty i zakupionych z funduszy miejskich, 2 szafy, 2 stoły, krzesło i wieszak. W 1949 r. z biblioteki korzystało 128 czytelników. 20 października 1960 roku został otwarty Oddział Dziecięcy. Mimo wielu trudności biblioteka rozwijała się szybko, zwiększał się zasięg jej oddziaływania.
Na przestrzeni 56 lat działalności biblioteki, placówką zarządzało 7 dyrektorów: Regina Włostowska (1949 -1956), Bożena Malinowska (1956- 1958), Zofia Baj (1958-1966), Teresa Łupińska (1966 – 1990), Jadwiga Majerowska (1991 -1997), Henryka Sawicka (1997- 2001), Józefa Bajda (od 2002).
W okresie swej działalności biblioteka aż siedmiokrotnie zmieniała swoją siedzibę. Obecnie od 16 lat zajmuje budynek wspólnie z Domem Kultury (o powierzchni 629 m2).
W latach 1994-1995 placówka została skomputeryzowana i w dalszym ciągu trwają prace nad rozwojem sieci komputerowej. Usprawniło to w znacznym stopniu wypożyczanie i obsługę czytelników, których liczba systematycznie wzrastała.
Obecnie Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Łapach jest samorządową instytucją kultury. Jej organizatorem jest Gmina Łapy. Siedziba biblioteki znajduje się w Łapach na ulicy Nowy Rynek 15. Swoją działalnością biblioteka obejmuje miasto i gminę Łapy. Biblioteka posiada 3 filie biblioteczne : w Daniłowie Dużym, Uhowie i w Płonce Kościelnej. Nadzór nad funkcjonowaniem i organizacją biblioteki sprawuje Zarząd Miejski w Łapach, a nadzór merytoryczny – Książnica Podlaska im. Łukasza Górnickiego w Białymstoku. Biblioteka czynna jest przez cały tydzień (oprócz niedziel) od 10 do 18 ( w środy od 10 -15 a w soboty od 8 – 15).
W skład struktury organizacyjnej biblioteki wchodzą:
– Dyrektor,
– Dział Opracowania Zbiorów,
– Dział Udostępniania Zbiorów i Informacji:
• Wypożyczalnia dla Dorosłych,
• Czytelnia,
• Oddział dla Dzieci i Młodzieży
Księgozbiór Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Łapach liczy około 150 tysięcy woluminów o zróżnicowanej tematyce. W Wypożyczalni dla Dorosłych tematyka zbiorów jest uniwersalna. Są to : lektury szkolne, literatura piękna polska i obca, literatura popularna ze wszystkich dziedzin wiedzy. Księgozbiór Oddziału dla Dzieci i Młodzieży obejmuje literaturę piękną i popularnonaukową oraz lektury szkolne z zakresu szkoły podstawowej. Najmłodsi czytelnicy mogą również korzystać na miejscu z encyklopedii, słowników i innych wydawnictw. Do dyspozycji mają także czasopisma. W skład zbiorów Czytelni wchodzą ważniejsze wydawnictwa i źródła informacyjne. Można znaleźć tu wiele encyklopedii, leksykonów, herbarzy, słowników z różnych dziedzin wiedzy, a także katalogi, kartoteki i bibliografie. Występują tu następujące rodzaje kartotek : kartoteka recenzji (opracowywana na podstawie czasopisma „ Nowe Książki”), kartoteka Cogito (gdzie opracowane są ważniejsze artykuły i tematy z czasopisma Cogito) , stworzona z myślą o zaspokojeniu potrzeb informacyjnych licealistów i kartoteka regionalna, bazująca na 3 regionalnych gazetach : Kurier Poranny, Gazeta Łapska i Gazeta Współczesna. W Czytelni znajdują się także katalogi kartkowe : katalog alfabetyczny, katalog centralny czasopism, zawierający spis główny czasopism znajdujących się nie tylko w bibliotece publicznej , ale także we wszystkich szkołach funkcjonujących na terenie Łap i katalog regionalny, obejmujący książki dotyczące regionu. Od 2 lat funkcjonuje również katalog komputerowy w systemie MAK w formacie Marc 21. Własne odrębne katalogi kartkowe(alfabetyczny i przedmiotowy)oraz katalogi on-line posiadają także Oddział dla Dzieci i Młodzieży i Wypożyczalnia dla Dorosłych.. Z bibliografii Czytelnia posiada bibliografie bibliografii, bibliografie specjalne, regionalne i bibliografie narodowe ( także w wersji elektronicznej). Czytelnia prenumeruje także 58 tytułów czasopism. Biblioteka udostępnia również zbiór Uchwał Rady Miasta Łapy od 1990 r. i inne dokumenty ważne dla społeczności jak np. „strategia zrównoważonego rozwoju Gminy Łapy”. Czytelnia prowadzi także Punkt Informacji Europejskiej, a więc gromadzi i udostępnia książki dotyczące Wspólnoty Europejskiej wydawane przez Urząd Komitetu Integracji Europejskiej . Każdy kto jest zainteresowany problematyką Unii Europejskiej może skorzystać z pozycji znajdujących się w tym Punkcie. W Bibliotece znajduje się również Punkt Informacji Biznesowej (broszury, ulotki i ksiązki zawierające informacje z zakresu przedsiębiorczości). Do Biblioteki przysyłane są oferty pracy do wglądu osobom poszukującym zatrudnienia. Biblioteka posiada zbiór prac magisterskich dotyczących Łap. Obok zbiorów tradycyjnych Biblioteka gromadzi także zbiory elektroniczne. Są to przede wszystkim lektury i bajki dla dzieci na kasetach magnetowidowych i płyty DVD. Zbiory multimedialne są wypożyczane za niewielką opłatą na zewnątrz. Od 1 lutego 2003 roku Biblioteka rozpoczęła także wypożyczanie książek osobom niepełnosprawnym i niedowidzącym (książka mówiona). Wypożyczalnia książki mówionej działa na zasadzie punktu bibliotecznego Filii Zbiorów Specjalnych Książnicy Podlaskiej. Udostępniana jest tutaj literatura piękna, nagrana na kasetach magnetofonowych. W zbiorach tych znajdują się: powieści historyczne, przygodowe, sensacyjne, romanse, książki o tematyce wojennej i politycznej oraz książki dla dzieci i młodzieży.
Użytkownikami Biblioteki Publicznej w Łapach są dzieci, młodzież a także osoby dorosłe. Biblioteka wspiera formalną i nieformalną, szkolną i ustawiczną edukację czytelników na każdym etapie ich życia. Stara się urozmaicać formy pracy z dziećmi. Najmłodsza grupa wiekowa, która ma swoje zajęcia pt. „Przedszkolak w bibliotece” to dzieci 4-5 letnie nieuczęszczające do przedszkoli. Zajęcia te odbywają się w środy od godziny 11.00 do 12.00. W programie spotkań są: prezentacje tekstu literackiego (babeczka, wierszyk), zajęcia plastyczne, gry i zabawy. Także Przedszkolaki pod opieką wychowawczyń odwiedzają Oddział dla Dzieci i uczestniczą w przygotowanych dla nich imprezach (gry zabawy literackie, zgaduj –zgadule, konkursy itp.) W okresie wakacji, ferii, z okazji różnych świąt przygotowywane są zajęcia dla dzieci przedszkolnych i szkolnych. Dzieci szkolne bardzo często uczestniczą w różnego rodzaju konkursach lokalnych, powiatowych i wojewódzkich a także w spotkaniach autorskich (bardzo często finansowanych przez Bibliotekę Publiczną Powiatu Białostockiego). Imprezy te cieszą się wielkim zainteresowaniem wśród dzieci, zawdzięcza się to coraz ściślejszej i rozwijającej się współpracy ze wszystkimi bibliotekami szkolnymi całej Gminy Łapy. Biblioteka także uczestniczy w takich akcjach jak „Cała Polska czyta dzieciom” czy „Dzień Przedsiębiorczości”. Uczniom szkół średnich, gimnazjalistom i studentom biblioteka stara się dostarczyć materiałów edukacyjnych i informacyjnych oraz uczyć sposobów ich wykorzystania. Biblioteka uzupełnia księgozbiory bibliotek szkolnych w lektury, zakupuje czasopisma informatyczne w porozumieniu ze szkołami. Placówka stara się czynnie uczestniczyć w organizacji życia kulturalnego Gminy Łapy, przykładem tego jest impreza cykliczna „Dni Łap” do której programu zawsze przygotowuje kilka punktów związanych z książką i czytelnictwem. Tradycyjne formy pracy bibliotecznej także są stosowane. W celu upowszechnienia czytelnictwa, z okazji rocznic literackich i dni obchodów różnych świąt organizuje się wystawy, wystawki książkowe, konkursy, lekcje biblioteczne, spotkania autorskie, dyskusje, pogadanki. Wspieranie szkół i rodziców w procesie edukacji było podstawą organizowania spotkań z pedagogami i psychologami.
Czytelnicy muszą mieć możliwość zapoznania się z ofertą biblioteki. Tę sprawę placówka rozwiązuje poprzez publikowanie w prasie lokalnej informacji na temat zbiorów i działalności na rzecz mieszkańców. Takie też informacje umieszczane są na specjalnej tablicy ogłoszeń. W celu zapoznania mieszkańców ze wszystkimi bibliotekami działającymi w obszarze Gminy opracowano „Informator bibliotek Gminy Łapy”.
Biblioteka posiada 5 komputerów ( 3 z nich dostała w ramach programu Ikonka, którego celem jest przekazywanie do małych miejscowości za darmo komputerów wraz z łączem internetowym)z dostępem do Internetu. Korzystać z nich może każdy, ale tylko wyłącznie w celach edukacyjnych, naukowych i informacyjnych.
W najbliższej przyszłości planowana jest zmiana pomieszczenia, uruchomienie strony internetowej i otworzenie punktu informacji prawnej.
Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Łapy jest jedną z lepszych bibliotek w województwie podlaskim, oraz najlepszą w powiecie białostockim. W rankingu bibliotek publicznych w środowisku lokalnym powiatu białostockiego w 2004 roku otrzymała nagrodę specjalną za całokształt działalności. Do tego wyróżnienia przyczynił się między innymi wskaźnik ilości czytelników. Jest on bezkonkurencyjny jeżeli chodzi o województwo podlaskie, średnio 30 czytelników na 100 mieszkańców.
